Proclamatie Sint Maarten 1795
Deze proclamatie (openbare mededeling) werd op 7 mei 1795 in Sint Maarten uitgesproken. In deze tijd was er binnen Nederland een nieuwe regering aan de macht. Het was niet meer vanzelfsprekend om een bestuursfunctie uit te oefenen alleen omdat je uit een bepaalde familie kwam. Ook op gemeentelijk niveau kwamen er nieuwe mensen in bestuursfuncties terecht: burgers die gekozen waren door andere burgers. Deze bron is een aankondiging van de nieuwe bestuurders in
Sint Maarten, Eenigenburg en Valkkoog.
Voor Sint Maarten: Jan Bleeker, Cornelis Zwart Hark, Dick Staal, Teunis Hoogeboom en Reyer Kost. Voor Eenigenburg: Jacob Bleeker, Jacob Züdt en Jan Dekker.
Voor Valkkoog: Garment Groen, Willem Kuylboer en Jan Paters.
De schrijvers spreken zich uit tegen het systeem van geweld, overheersing en de macht van de Oranjes (de leden van het Huis Oranje-Nassau). In het nieuwe systeem zijn alle burgers gelijk en worden bestuurders gekozen. Dat zien we doordat er in de bron gesproken wordt over de 'representanten van het volk van Holland'. Vrijheid, gelijkheid en broederschap spelen een grote rol net als in Frankrijk. Maar wie de nieuwe bestuurders niet erkent, de publieke orde verstoort en/of zich tegen de bestuurders verzet zal streng worden gestraft.
Om de proclamatie te verspreiden gingen drie 'Bataven' (het 'Committé van Voorlichting' genoemd) op rondreis door de provincie: Samuel Iperusz Wiselius, Joachim Nuhout van der Veen en P.J.B.C. van der Aa. Het verslag van hun ervaringen per dorp of plaats is opgenomen in het boek Decreeten van de Provisioneele repræsentanten van het volk Holland. Van juli en augustus 1795. Deel 4, eerste stuk (vanaf bladzijde 16). Op bladzijde 23 lezen we dat het bezoek in Sint Maarten niet zonder slag of stoot was. In de kerk zagen de drie 'tot hunne verontwaardiging' nog veel oranje-gezinde attributen hangen. Op hun bevel werden die weggehaald waarna de hoop voor de herberg in brand werd gestoken.
Gebruik de ‘transcriptietool’ om het handschrift per regel te ontcijferen.
