Kunst en Wetenschap Bevorderende Maatschappij
Kennisdeling gebeurde voornamelijk binnen verenigingsverband met het houden van lezingen of het uitgeven van boekjes. Zo’n vereniging was ook de Kunst en Wetenschap Bevorderende Maatschappij, ook wel de Maatschappij Vooruitgang door Wetenschap. Het doel bij de oprichting was: ‘Deugd te beoefenen, menschlievendheid aan te kweeken, en kunsten en wetenschappen te bevorderen’.
De club werd in 1806 opgericht in Amsterdam en kreeg later nog afdelingen in Middelburg (1818), Alkmaar (1821) en Den Haag (1822, overigens snel weer ontbonden). Net als elk genootschap had het een reglement (grondbeginselen) van 10 regels, die op één na altijd van kracht zijn gebleven. ‘Eendracht en broederschap’ was erg belangrijk. Eendracht werd bijvoorbeeld nagestreefd door de bepaling dat tijdens vergaderingen ‘alle onderscheid van rang of stand verviel’.
Elk jaar gaf het genootschap een jaarboekje uit met de stand van zaken in de vereniging: verslagen van ledenvergaderingen, samenstelling van het bestuur en commissies en de ledenlijsten. Daarnaast was er plek voor belangrijke en/of prijswinnende (‘bekroonde’) bijdragen van leden vanuit de diverse disciplines.
Op de afbeeldingen zie je enkele bladzijden betreffende de afdeling Alkmaar in het jaarboekje van 1852-1853. Op de ledenlijst zien we de heer H. J. de Lange, uit wiens familiearchief dit jaarboekje afkomstig is. Uit het overzicht van de taken blijkt dat hij redenaar was, een goede spreker dus! Wat ook opvalt is dat niet alle leden van de afdeling woonachtig waren in Alkmaar, sommigen woonden er ver buiten. Dat waren doorgaans de honoraire leden (personen met erelidmaatschap). De tekens achter de namen geven de mate van verdienstelijkheid voor de club aan. De lijst van commissies toont met welke disciplines in kunst en wetenschap de afdeling zich bezighield: letteren, beeldende kunst, toneel en natuurkunde.
Een ouder jaarboekje van Maatschappij VW is hier in zijn geheel digitaal te bekijken: Almanak 1844
In het archief van de afdeling zijn nog insignes te vinden die bestuursleden op hun kleding droegen en een menukaart ter gelegenheid van het 75-jarige bestaan van de moeder-maatschappij.
