Polsstokbriefje
'Wij zijn zeer verwondert dat u Edele ons geen ontset en doet nae uwen beloften' begint deze brief. Oftewel: 'Wij zijn erg verbaasd dat u ons niet komt bevrijden, volgens uw belofte.' Het is een noodkreet vanuit het door Spaanse troepen omsingelde Alkmaar.
Het briefje is ondertekend door onder meer geuzenleider Jacob Cabeliau en de Alkmaarse burgemeester Floris van Teijlingen. Zij vragen Diederik Sonoy in Schagen om hulp. Sonoy was de belangrijkste bevelhebber van de geuzen in Noord-Holland. De geuzen en stadsbestuurders in het belegerde Alkmaar hadden verwacht snel versterking te krijgen van hun bondgenoten buiten de stad. Maar terwijl het Beleg voortduurde, liet de hulp op zich wachten. Als Sonoy Alkmaar niet snel zou bevrijden, met soldaten óf door de dijken door te steken, dan zou de stad in handen van de Spanjaarden vallen, staat er in de brief. En dat zou dan helemaal de schuld van Sonoy zijn: 'die faute van uwer Edelen'.
Het briefje is bestemd om de belegerde stad uit gesmokkeld te worden. Daarom is het heel klein. Opgevouwen en opgerold zou het verborgen zijn geweest in de polsstok van een geheime boodschapper. Zo’n polsstok was een lange stok waarmee over sloten gesprongen kon worden. Het briefje wordt daarom wel een polsstokbriefje genoemd. De bekendste boodschapper die zulke polsstokbriefjes de stad uitsmokkelde was Maarten Pieterszoon van der Mey - hoewel het niet zo waarschijnlijk is dat hij ook dit briefje vervoerde. Het Regionaal Archief bewaart nog een tweede polsstokbriefje. Ook daarin vragen geuzenleiders en stadsbestuurders Sonoy vanuit Alkmaar om soldaten en om het doorsteken van de dijken. De twee polsstokbriefjes behoren tot de topstukken van het archief.
Alkmaar moest lang op de gevraagde hulp wachten. Diederik Sonoy gaf uiteindelijk bevel de sluizen open te zetten en de dijken door te steken. Toen het water rondom Alkmaar steeg, bliezen de Spaanse troepen de aftocht.
Lees hier de tekst van de polsstokbriefjes in modern Nederlands.
