Het zwaard van Cabeliau
Dit zwaard was van geuzenaanvoerder Jacob Cabeliau. Het is gemaakt van ijzer, hout en leer en is maar liefst 190 centimeter lang! Het zwaard is nooit gebruikt in een gevecht, maar had een ceremoniële functie. Dit betekent dat Cabeliau het met zich meedroeg als hij optrad als gouverneur.
In de zomer van 1573 veroverde het Spaanse leger de stad Haarlem. Het leger trok daarna door naar Alkmaar. Om te voorkomen dat de Spanjaarden ook deze stad zouden veroveren, benoemde Willem van Oranje de geuzenaanvoerder Jacob Cabeliau tot bevelhebber van Alkmaar en stuurde hem met een leger geuzen in juli 1573 naar Alkmaar.Waarschijnlijk ontving Cabeliau het zwaard voor deze functie.
Maar het stadsbestuur van Alkmaar wilde het geuzenleger eigenlijk niet binnenlaten. Door de val van Haarlem was er verdeeldheid ontstaan in de stad: sommige bestuurders twijfelden of het verstandig was om Willem van Oranje te blijven steunen. Hoe de geuzen uiteindelijk de stad zijn binnengekomen, is niet duidelijk. Er gaan twee verhalen rond. Zo zou volgens sommigen burgemeester Floris van Teijlingen na lang twijfelen de poort hebben opengemaakt. In een andere lezing braken de geuzen zelf de stadspoort open.
Op de kling van het zwaard staat de volgende tekst: ‘Dit swaart heeft Gevoert [is gedragen door] Jonkheer Jacuscabellau Gouverneur der Stadt Alckmaar In t Jaar 1573’.
De tekst is in de achttiende eeuw op het zwaard aangebracht om de historische betekenis te onderstrepen. Cabeliau heeft niet lang met het zwaard kunnen pronken.
Op 22 februari 1574 stierf hij in ’t Hooge Huys in Alkmaar.
