Een geheime brief van Willem van Oranje
Deze brief schreef Willem van Oranje op 22 juli 1573 aan zijn broer Lodewijk van Nassau. ‘Monsieur monfrère’ –meneer mijn broer – begint hij de brief in het Frans, de taal die veel edelen toen spraken. De rest van de brief is grotendeels geschreven in een geheimschrift dat bestaat uit cijfers. Daarmee wilde Willem van Oranje voorkomen dat gevoelige informatie in verkeerde handen zou vallen.
Willem van Oranje schrijft in de brief dat Spaanse troepen oprukken naar Alkmaar. Op 13 juli was Haarlem na een belegering van zo’n zeven maanden in handen van de Spanjaarden gevallen. Een voorhoede van het Spaanse leger verscheen op 16 juli voor Alkmaar. Willem van Oranje was bang dat Alkmaar het Spaanse leger niet zou kunnen weerstaan, schrijft hij, ook al was het van groot belang dat de stad standhield. Als Alkmaar zou vallen, zouden de Spanjaarden het hele noorden van Holland innemen.
Alkmaar doorstond de eerste poging van de Spanjaarden om de stad in te nemen. Geuzenleider Jacob Cabeliau, die met zijn troepen in Heiloo en Egmond gelegerd was, trok in opdracht van Willem van Oranje naar Alkmaar. De Alkmaarse stadsbestuurders lieten de geuzen ten slotte binnen. Samen verjoegen ze daarop de Spaanse troepen. Het zou nog een maand duren voor de Spanjaarden terugkeerden naar Alkmaar en het Beleg begon.
Willem van Oranje was erg goed in het schrijven en het ontcijferen van zulke brieven in geheimschrift. De ontvanger kon de brief met behulp van een codeboek ontcijferen.
